Volledige én volwaardige werkgelegenheid

Auteurs Fons Leroy, Francis Holderbeke en Peter van der Hallen (red.) bundelen in dit boek hun inzichten over het gevoerde en toekomstige arbeidsmarktbeleid met de inzichten van andere toonaangevende stemmen en bepleiten een gerichte versterking van het arbeidsmarktbeleid richting inclusie van álle kansengroepen.

Ze omarmen de doelstelling van volledige én volwaardige werkgelegenheid. Dit draagt bij tot welvaart en welzijn op korte en langere termijn en verzekert een inclusieve samenleving waarin elk talent dat het wenst een duurzame plaats krijgt op de arbeidsmarkt en in de samenleving. Volledige werkgelegenheid impliceert veel meer dan het behalen van een politiek bepaald niveau van werkzaamheidsgraad en een bepaald niveau van frictiewerkloosheid. Volledige werkgelegenheid wordt pas werkelijkheid als het ook om volwaardige werkgelegenheid gaat.

Het gaat dan om productief, vrij gekozen waardig werk, voor iedereen die een baan wil, passend bij hun aspiraties en competenties, met eerlijke arbeidsvoorwaarden en met een kwalitatieve arbeidsinhoud, gekenmerkt door leerinhoud en leerkansen en dat binnen de context van een aanhoudende, inclusieve en duurzame economische groei.

Daarbij is niet alleen de kwantiteit van het totale arbeidsvolume van belang, maar vooral ook de verdeling ervan over de verschillende groepen van de beroepsbevolking en de kwaliteit van de banen voor deze verschillende groepen. Volledige én volwaardige werkgelegenheid blijft een droom, zolang structurele factoren en inherente dynamieken van onze economie – hardnekkige inactiviteit, verdringing, ondertewerkstelling, competentiemismatches, discriminatie en exclusie, rigide regelgeving – blijven zorgen voor breuklijnen tussen de sterk werkzame, beter geschoolde ‘kerngroepen’ van de beroepsbevolking en de doorgaans kortgeschoolde ‘kansengroepen’.

Volledige én volwaardige werkgelegenheid zijn de resultante van zich continu wijzigende dynamische conjunctuurprocessen met zowel creatie als destructie van werkgelegenheid. Het lijkt alsof een onzichtbare hand deze processen stuurt. Maar schijn bedriegt. Er zijn zichtbare handen zoals technologisering, digitalisering en artificiële intelligentie die ons verplichten te zoeken naar nieuwe verhoudingen tussen mens en machine. En er is de zichtbare hand van opeenvolgende Vlaamse regeringen en van het Vlaams sociaal overleg die samen kunnen zorgen voor ondersteunende kaders en afspraken om van volledige én volwaardige werkgelegenheid een continue expliciete doelstelling van beleid te maken.

Volledige én volwaardige werkgelegenheid blijft een droom, zolang structurele factoren en inherente dynamieken van onze economie blijven zorgen voor breuklijnen tussen de sterk werkzame, beter geschoolde ‘kerngroepen’ van de beroepsbevolking en de doorgaans kortgeschoolde ‘kansengroepen’.