Toen Marx nog in de mode was

In ‘Toen Marx nog in de mode was’ geeft Kees van der Pijl een documentair en ironisch, soms ontroerend verslag van het universitaire milieu en de internationale conferenties die hij tussen 1974 en 1992 bezocht. In 14 hoofdstukken ‘waar gebeurde fictie’ schetst hij de tijdgeest in die jaren. Aanvankelijk lag aan de universiteit de ‘burgerlijke’ wetenschap onder vuur van studenten met een varkensleren jas van het Waterlooplein (‘Je was tenslotte pas een echte marxist met zo’n jas’). Velen bekeerden zich tot de idealen van het socialisme en een aantal, inclusief de schrijver, vonden hun weg naar de CPN. Ook geheim agenten van de CIA, BVD en zelfs de KGB waren actief in dit milieu, met vaak onverwachte opdrachten.

In de jaren 80 doofde de revolutionaire vlam met het oprukken van de managementcultuur aan de universiteiten .De perestrojka van Sovjetleider Gorbatsjov, die een einde maakte aan de Koude Oorlog, luidde echter ook het einde in van het staatssocialisme. De schrijver was getuige van een laatste poging om het socialisme te redden.

de val van de Sovjet-Unie in december 1991 maakte aan alle illusies een einde.

Intussen haastten veel ‘revolutionairen’ zich om boete te doen over hun vermeende misstappen. Ze werden pleitbezorgers van het kapitalisme en de NAVO. Kees van der Pijl bleef onvermoeibaar nieuwe wegen zoeken om zijn eigenzinnig kritisch engagement vorm te geven.

Kees van der Pijl (1947) was tussen 1973 en 2000 docent Internationale Betrekkingen aan de Universiteit van Amsterdam. Daarna was hij hoogleraar aan de Universiteit van Sussex in Engeland. In de coronacrisis en tijdens de Oekraïne-oorlog werd hij een bekend commentator in de alternatieve media en publiceerde hij Pandemie van de Angst (2021) en De tragedie van Oekraïne (2023). Van deze boeken verschenen ook Duitse, Engelse, Franse, Russische, Portugese, Italiaanse en Poolse vertalingen. Naast zijn wetenschappelijk werk schreef hij drie romans.