Verhalenverteller Ap Dijksterhuis neemt zijn lezer mee in een prachtig geschreven boek dat gaat over onze drive, onze inspiratie. Waar komt inspiratie vandaan? Wat is de rol van motivatie? Wat is de betekenis van concentratie? Dijksterhuis beantwoordt deze (en andere) vragen door theorie en praktijk op een fraaie manier met elkaar te verbinden.  

Meestal kijk ik door een persoonlijkheidspsychologische bril om het gedrag van mensen te begrijpen en interpreteren. Terwijl ons gedrag zeker ook beïnvloed wordt door situationele factoren, zoals het gezin waarin we opgroeien, de mensen die we gaande ons leven ontmoeten en life events zoals geboorte en dood. Ook de tijd waarin we leven heeft zeker zo z’n impact.  

Een voorbeeldige organisatie willen we allemaal wel zijn. Vaak lukt dat niet. We struikelen dagelijks over ongewenst gedrag en andere integriteitsschandalen bij overheid en bedrijven. Waarom gaat het zo vaak fout, ondanks dat de ‘meeste mensen deugen’? In ‘De voorbeeldige organisatie’ lezen we waarom het mis gaat en wat je eraan kunt doen.

Hoe haal je het meest uit je leven – voor anderen? Cynthia Covey Haller maakte het boek af waaraan ze ooit met haar vader Stephen Covey begon: ‘Leven in crescendo’. Een mooie toegift van een groot leiderschapsdenker.

De titel van het boek ‘Samen intelligent bewegen’ triggerde mij meteen. Samen bewegen kan ik me goed voorstellen, maar intelligent bewegen? Intelligent associeer ik met nadenken. Bewegen met je lichaam, juist om uit je hoofd te komen. 

Volgens Ap Dijksterhuis dwing je inspiratie af, is het de beloning voor eerder geleverde arbeid. Inspiratie, zegt hij, komt uit het onbewuste, dat vaak al jaren ‘voorbewerkt is’ voor dat de inval zich aandient. In zijn nieuwe boek illustreert hij deze stelling met verhalen over succesvolle mensen zoals sporters, wetenschappers, componisten en auteurs. Dijksterhuis heeft een informatief boek geschreven over wat deze mensen deden om geïnspireerd te raken. 

‘De voorbeeldige organisatie - Van goede bedoelingen naar goed gedrag’ is het nieuwste boek van de organisatiepsychologen Naomi Ellemers en Dick de Gilder. De auteurs trachten gevoelens van onkunde, onmacht en onbegrip waarom het misgaat in organisaties zo veel mogelijk weg te nemen.

Ik las ‘The Myth of Normal; Trauma, Illness & Healing in a Toxic Culture’, van arts en auteur Gabor Maté en (zijn zoon) Daniel Maté. Ik heb het boek ergens het Magnum Opus van Maté genoemd zien worden. Zo zou je deze pil waarvan de hoofdtekst iets minder dan 500 pagina's telt en probeert allesomvattend te zijn in de onderwerpkeuze, zeker kunnen noemen.  

Het is - op dit moment - onbekend hoeveel politieagenten in hun leven te maken krijgen met voor hen ingrijpende gebeurtenissen. Veel politiemensen krijgen daardoor te maken met PTSS, een posttraumatische stressstoornis. In 'Als de sirenes blijven loeien' vertellen diverse politiemensen hun verhaal dat bij hen uiteindelijk leidde tot de diagnose PTSS.  Soms is één heftige gebeurtenis voldoende maar al te vaak is PTSS het gevolg van meerdere ingrijpende gebeurtenissen …

Stress hoort nu eenmaal bij het leven en is in zekere zin ook gezond. Zonder gezonde stress geen prestaties. Dit lees ik in de inleiding van ‘Handboek stress te lijf’ van Jan Jaap Verolme. Maar te veel stress is dat allemaal niet. Dan ontstaat ongezonde stress en tenslotte een burn-out. ‘Handboek Stress te Lijf’ gaat over het voorkomen van te veel stress en biedt ook een handreiking aan professionele hulpverleners.

Ik was op zoek naar een boek naar de onderliggende principes bij inspiratie. Dat werd ‘Inspiratie’, van Ap Dijksterhuis. Je kent hem misschien van ‘Het slimme onbewuste’, en ‘Op naar geluk’: populair wetenschappelijke boeken met een uitstekende mix van evidence-based inzichten, praktijkvoorbeelden en zelfhulp. ‘Het slimme onbewuste’ vond ik een fantastisch boek. Dijksterhuis verklaarde daarin alledaagse menselijke gedragsfenomenen vanuit een psychologisch perspectief. 

‘Mijn levensherinneringen’ van Viktor Frankl verscheen begin 2022 en is de Nederlandse vertaling van ‘Was nicht in meinen Büchern steht’. In het boek blikt Viktor E. Frankl terug op zijn leven, ter gelegenheid van zijn 90ste verjaardag. Hij deelt de gebeurtenissen, anekdotes en belevenissen die hij in de loop van zijn leven verzameld heeft en die eigenlijk niet voor publicatie bedoeld waren.

Hoe vaak willen we niet gedrag van mensen veranderen? Er zijn boeken vol geschreven over veranderkunde. Maar het blijft een kunst om gedrag te sturen. Dat heeft Astrid Groenewegen ook onderkend. In ‘De kunst van gedrag ontwerpen, ontdek een praktische methode om keuzes en gedrag te sturen’ legt zij in detail een bewezen methode uit om gedrag te veranderen. 

‘Wie goed doet, goed ontmoet’ is een spreuk waar veel mensen oprecht in geloven. Dit heet officieel de ‘eerlijke wereld hypothese’. Ik noem het ook wel de ‘eigen schuld, dikke bult’ hypothese. In werkelijkheid is die hypothese zo lek als een mandje – het leven deelt lukraak klappen uit, zoals je vast al eens hebt ervaren.

Inspiratie! We willen het allemaal. Geïnspireerd worden, andere mensen inspireren. Want inspiratie drijft ons voort. Het is het fundament van wetenschap, kunst, cultuur, muziek en prestaties op tal van gebieden. Maar wat is inspiratie eigenlijk, hoe werkt het en hoe kun je het inzetten voor nieuwe ideeën? Hoogleraar en psycholoog Ap Dijksterhuis legt het op smakelijke wijze uit in zijn boek ‘Inspiratie’.